در اين چند سطر قصد ندارم که به چگونگي آيين و مراسم عزاداري ماه محرم در لرستان بپردازم.که پرداختن به آن حوصله و اطلاعات زيادي مي خواهد.در اينجا به مراسمي مخصوص لرستان و به ويژه خرم آباد مي پردازيم.و درحد وسع توضيح مختصري خواهم داد تا آشنايي مختصري با اين مراسم براي شما خواننده محترم باشد.

 
يکي از آئين هايي که عزاداري مردم لرستان بويژه خرم آباد را از ساير استانها متمايز مي کند مراسم “خَرَه اُفتايِن” ( افتادن در گل وآغشته کردن بدن به گل) مي باشد.و اين يک سنت قديمي و بي نظير است.وجا دارد که مسئولين جهت ثبت آن اقدام نمايند.
اين کار ريشه در سنت هاي اصيل اين ديار (و شايد ديگر جاهاي ايران) دارد.بدين صورت که هنگام مرگ عزيزي خاک برسرمي کردند.و به نشانه عزا بر سر و شانه خود گل مي گذاشتند.وفکر مي کنم اين عمل در گذشته ها در خيلي از جاهاي ايران يک سنت بوده است .هرچند اين سنت درحال حاضر درلرستان به ندرت صورت مي گيرد.ولي برهمين اساس در روزعاشورا مردم اين دياردر سوگ حضرت سيدالشهدا نه تنها بر سر وشانه بلکه تمام بدن را به گل آغشته مي کنند.تا نهايت ارادت خود را به سالارشيهدان و اصحاب بزرگوارش نشان دهند.و نشاني و نمادي باشد برعزارداربودن و درسوگ نشستن.

درواقع اين يک آيين بسيار کهن ايراني است که توسط مردم لرستان با فرهنگ اسلامي در آميخته شده و بصورت بسيار با شکوهتري به نشانه علاقه مردم اين ديار در عزاي امام حسين(ع) و يارانش انجام مي شود.

بطورمثال در سوگ سياوش در شاهنامه در ابيات زيادي به خاک بر سر کردن در عزاي سياوش گفته شده است:

هنگام آگاه شدن ایرانیان از مرگ سیاوش:

همـه جـامـه کـرده کبـود و سیاه                همه خـاک بـر سـربه جـای کلاه
*****
پـراگنـده  کـاوس  بر  تـاج  خاک                 همه جامه ی خسروی کرد چاک
*****
به تن جامه خسروی  کرد چاک                به سـر  بر پراگنـد  تاریک  خاک
*****
خروشان  به سر بر پراگند خاک                همه جامه ی خسروی کرد چاک
*****
همه خاک بر سر همی بـیختنـد              ز مژگان  همی  خون دل ریختند
*****
به  پرده سرای  آتش  اندر   زدند              همه  لشکرش  خاک بر سر زدند
*****
نباشد  بشویم  سرم  را  ز خاک             همه   بر تن  غم  بود  سوگناک

*****
چو آمد  به  نزدیک  کاووس کی               سرش  بود پرخاک  و  پرخاک پی

يا:اسکندر در مرگ دارا:
سکندر همه جامه ها کرد چاک               به تاج کیـان بـر پـراگنـد خاک

و شايد در ديگر آثار کهن گذشتگان بتوان نمونه هاي ديگري را پيدا کرد.اين شاهکاري از مردم لر است که اينچنين آيين قديمي خو را با مذهب پيوند زده و در جهت برپايي با شکوه مراسم مذهبي از آن بهره مي برند.

گل برسر گرفتن که در مراسم روز عاشورا انجام مي شود.نهايت غم و اندوه وعزا است ونمادي از خاک بر سرکردن گذشتگان است و امروزه در عزاي عزيزي چون امام حيسن(ع) بر سرمي شود.
اين گل از خاک رس تهيه مي شود.و معمولا روزتاسوعا خاک اين گل با دقت زیاد از منطقه ای بيرون ازشهرکه هيچ گونه آلودگی نداشته باشد تهیه میکنند.وبا دقت و حوصله خاک را الک کرده و بصورت خرمن در آورده و باشيشه هاي گلاب وشمع دور تا دور آن را تزيين مي کنند. بعد از عزاداري روز و شب تاسوعا، يعني نيمه هاي شب قبل از عاشورا خاک را با آب و گلاب مخلوط و آن را آنقدر به هم مي زنند تا گل يک دست شود.اين گل نه سفت است و نه آبکي بلکه چيزي ميان اين دوحالت است.بطوريکه با پر کردن کف دست آن را روي لباسهاي خود مي مالند.
لازم به ذکر است با شروع ماه محرم مردم هر محله و خيابان علاوه بر مساجد و حسينيه ها اقدام به بستن تکايايي جهت عزاداري مي کنندکه به آنها خيمه مي گويند و مراد از بر پاکردن آن نمادي از خيام امام و لشکريانش مي باشدومحل تجمع و عزاداري است و تقدس خاصي نيز دارد.هر خيمه اقدام به تهيه گل براي عزاداران محل خود مي کند.
دراولین ساعات روز عاشورا(بعد ازنمازصبح) نوجوانان و جوانان و مردان در اين محل ها حضور پيدا کرده و اقدام به آغشته کردن سر و شانه يا تمام بدن(روي لباس ) خود به گل مي نمايند.حضور بانوان در اين مراسم جدي نيست ولي اکثرا سر و شانه ها ي خود را از روي چادر به گل آغشته مي کنند.تا بگويند در عزاي مولايمان خاک برسر وعزا داريم. هنگام درست کردن گل مقداري هيزم(و امروزه مشعلهاي گاز)نيز تهيه مي شود. با شروع مراسم هيزم ها را آتش مي زنند تا ضمن گرم شدن گل زودتر خشک شود.و با اولين ساعات روز عاشورا عزاداري شروع و دسته جات به حرکت در مي آيند.
 

نظرات شما عزیزان:

مـریــم

ساعت7:14---13 آذر 1390

[وب سایت]

یه روز میاد که ازمون می پرسن :

عمر خود را چگونه گذرانده اید؟

امیدوارم جوابمون این نباشه که :

به نام خدا ،

متاسفانه بدون یاد خدا ...

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:

نويسنده : نيک انديش | تاريخ : یک شنبه 13 آذر 1390برچسب:محرم,مراسم محرم,مراسم عاشورا,مراسم محرم خرم آباد,مراسم عاشوراخرم آباد,مراسم محرم لرستان,مراسم عاشورالرستان,مراسم گل مالي عاشورا,مراسم گل مالي خرم آباد,مراسم گل مالي لرستان,خره افتاين,مراسم در گل افتادن,

| نوع مطلب : <-PostCategory-> |